Thời đại thông tin với sự trợ giúp đắc lực của Internet tạo ra một thế giới phẳng về kiến thức, bởi lẽ ai cũng có khả năng tiếp cận thông tin dưới nhiều góc cạnh khác nhau. Nhưng tiếp cận dựa trên cách nhìn có đúng đắn không, có đưa ra lời giải gì không cho những vấn đề thực tại hay không… thì không phải ai cũng làm được. TS. Alan Phan nằm trong số ít những người làm được điều đó.

“Đi tìm niềm tin thời Internet” đặt ra hai mặt của một vấn đề đáng suy ngẫm: Chúng ta sống trong thời đại của Internet, thông tin đầy rẫy nhưng không phải cái gì cũng đáng tin; khi thông tin tràn ngập đủ loại, chúng ta dễ bị “tung hỏa mù”, lạc lối giữa cả rừng thông điệp chồng chéo, đan xen, nhập nhằng, rối rắm… Không biết phải nên tin cái gì và không tin cái gì. Cho nên, lẽ dĩ nhiên phải đi tìm niềm tin để định hướng cho nhận thức của mình.

Nhưng ở một tầng nghĩa khác bao quát hơn, vĩ mô hơn, bài toán này dường như không chỉ giới hạn ở mỗi cá nhân mà đặt ra cho cả quốc gia, cho cả dân tộc: Nước Việt Nam, dân tộc Việt cần có niềm tin và vững tin vào chính bản thân mình trước vô vàn thử thách của thời đại Internet; mặt khác, cần xây dựng sức mạnh cạnh tranh trên cơ sở hiểu rõ xu thế của thế giới. Quan điểm trên được tác giả đưa ra dựa trên hai luận cứ:

Thứ nhất, nhờ vai trò lịch sử trong hai cuộc chiến tranh với Pháp và Mỹ, Việt Nam đã có tiềm năng để nổi tiếng và tạo thiện cảm với nhân dân thế giới. Tuy nhiên, sau 37 năm từ ngày chấm dứt chiến tranh, hình ảnh Việt Nam đã mờ dần trong trí nhớ của những thế hệ trẻ sau này. Sự thiếu vắng những thành quả ấn tượng trên mọi lĩnh vực từ kinh tế đến khoa học, từ nghệ thuật đến thể thao đã bào mòn thương hiệu Việt Nam.

Thứ hai, trước 1990, không mấy ai trên thế giới suy nghĩ nhiều về tài sản “mềm”, mà đo lường sự thịnh vượng thành công của 1 công ty hay 1 con người qua các đồ chơi sờ mó được như bất động sản, khoáng sản, thực phẩm, xe cộ, điện máy… Nhưng bây giờ đã khác. Tài sản mềm mang giá trị quan trọng nhất trong lợi thế cạnh tranh của nền kinh tế tương lai. Nhìn lại Việt Nam, liệu chúng ta có thể đánh giá được những tài sản mềm? Vai trò của chúng sẽ ảnh hưởng như thế nào trong chiến lược kinh tế khu vực và toàn cầu?