Tác giả Hoàng Ngọc Phách xuất thân trong một gia đình có truyền thống hiếu học, yêu nước, cha ông từng tham gia vào phong trào Cần Vương. Thuở nhỏ, ông theo học chữ Hán rồi học trường Pháp Việt nên trong những tác phẩm của nhà văn này, chúng ta sẽ thấy tác giả khá chuộng dùng từ Hán Việt.

Ngoài thời gian sáng tác và dạy học, Hoàng Ngọc Phách còn tổ chức những buổi diễn thuyết và tổ chức đội kịch. Một trong những học trò được ông dìu dắt trong ngành nghệ thuật sân khấu chính là tác giả Thế Lữ.

Hoàng Ngọc Phách sáng tác Tố Tâm khi ông còn khá trẻ, mới 23 tuổi, cùng lúc ông hoàn thành năm cuối khóa tại trường Cao đẳng Sư phạm, ban văn chương. Tố Tâm được coi là cuốn tiểu thuyết hiện đại đầu tiên của Việt Nam, mở đầu cho những tác phẩm viết bằng chữ Quốc ngữ.